Πρώην Τούρκος ΥΠΕΞ Γιασάρ Γιακίς:
- "Ο Άσαντ ενήργησε ως έμπειρος σκακιστής"
- "Η Τουρκία πιάστηκε στον ύπνο και παρέμεινε εκτεθειμένη, σε θέση οφσάιντ"
- "Αν η Τουρκία και οι ΗΠΑ εμπλακούν περισσότερο στον πόλεμο αυτό, εκτός από τις δύο αυτές χώρες θα εμπλακούν αναγκαστικά και η Γαλλία, η Ρωσία και το Ιράν"...
Reflections on Foreign Affairs και εφημερίδα Zaman
20 Οκτωβρίου 2012
Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις έχουν δείξει επανειλημμένα ότι η τουρκική κοινή γνώμη είναι κατηγορηματικά αντίθετη σε οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στη Συρία. Το περίεργο είναι ότι αυτή η ίδια άποψη παρατηρείται ακόμη και εντός του κυβερνώντος κόμματος, του ΑΚΡ, παρά την παρακινδυνευμένη στάση (που ο ίδιος αποκαλεί "θαρραλέα πολιτική") του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τη Συρία.
Η γνωστή για τις ισλαμιστικές απόψεις της τουρκική εφημερίδα Zaman, η οποία ταυτίζεται με τον ιδεολογικό γκουρού του κόμματος AKP, Φετουλλάχ Γκιουλέν (που ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες), έχει πρόσφατα δημοσιεύσει κάποια άρθρα που προειδοποιούν τον Ερντογάν να μην το παρακάνει με τη στάση του όσον αφορά τη συριακή κρίση. Η Ζaman δημοσίευσε προχθές αποκλειστική συνέντευξη με τον πρώην Τούρκο ΥΠΕΞ Γιασάρ Γιακίς, ένα δημοσίευμα που αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά τις πρόσφατες εξελίξεις.
Ο Γιακίς χαίρει γενικά σεβασμού και αναγνώρισης ως πρώην διπλωμάτης με μεγάλη εμπειρία στα ζητήματα που αφορούν στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ένας από τους καλύτερους "αραβολόγους" της Τουρκίας, αφού έχει υπηρετήσει ως πρεσβευτής στη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τη Συρία. Το πιο σημαντικό απ' όλα, ωστόσο, είναι ότι είναι βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ και φέρεται ότι είναι έμπιστος του πρόεδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ (ο οποίος σε μια πρόσφατη σημαντική συνέντευξή του περιέγραψε την κατάσταση της Συρίας ως "εμφύλιο πόλεμο").
Στη συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα, ο Γιακίς υπογράμμισε:
"Δεν μπορούμε να επιμένουμε σε μια πολιτική μόνο και μόνο επειδή ήταν μέρος της εξωτερικής πολιτικής μας στο παρελθόν. Κάθε νέα κατάσταση απαιτεί προσαρμογές στην εξωτερική πολιτική, διότι αν ο καπετάνιος του πλοίου κρατά το τιμόνι σε μια σταθερή θέση, το πλοίο δεν θα πάψει να αλλάζει κατεύθυνση λόγω των εξωτερικών παραγόντων που υπεισέρχονται.
Ως Τουρκία δράσαμε από την ορθή πλευρά της ιστορίας όταν ένας δικτάτορας ήρθε αντιμέτωπος με τον λαό που κυβερνούσε, αλλά καθώς το κάναμε αυτό οι ενέργειές μας πήγαν πιο πέρα από τις ενέργειες άλλων παραγόντων και καταστράφηκαν όλες τις γέφυρες με το καθεστώς".
Ο Γιακίς θεωρεί ότι στη Συρία η Τουρκία ενήργησε με το κίνητρο του "να μην επαναλάβει το λάθος που έκανε στη Λιβύη, όπου εξέφρασε τις αμφιβολίες της σχετικά με τα κίνητρα του ΝΑΤΟ".
Δήλωσε επίσης ο Γιακίς:
"Οι Δυτικές χώρες μας ενθάρρυναν αλλά στη συνέχεια πάτησαν φρένο, φοβούμενες ότι οι φονταμενταλιστές μισθοφόροι ίσως καταλάβαιναν τη Συρία. Η Τουρκία πιάστηκε στον ύπνο και παρέμεινε μόνη της, σε θέση οφσάιντ".
Σύμφωνα με την έμπειρη γνωμοδότηση του Γιακίς, η Συρία θα μπορούσε να αποδειχθεί τελικά το "Βιετνάμ" της Τουρκίας, αν εξακολουθήσει να εμπλέκεται ενεργά στη συριακή κρίση. "Αν αντίθετα κρατήσει τις αποστάσεις της δεν υπάρχει κανένας τέτοιος κίνδυνος".
Ο πρώην ΥΠΕΞ της Τουρκίας απορρίπτει χωρίς δεύτερη σκέψη την ιδέα της υιοθέτητησης μιας "ζώνης απαγόρευσης πτήσεων" εντός της Συρίας στην περιοχή δίπλα στα τουρκικά σύνορα, επειδή η περιοχή είναι κατά ένα μεγάλο ποσοστό κουρδοκρατούμενη και τα τουρκικά στρατεύματα θα κληθούν να σταθμεύσουν εκεί ακριβώς, μέσα στη Συρία, προκειμένου να διατηρηθεί "ελεύθερη" η εν λόγω ζώνη.
"Αλλά", προειδοποιεί ο Γιακίς, "οι Κούρδοι της Συρίας θα προκαλέσουν όχι χίλιες*, αλλά ένα εκατομμύριο "εκδορές" (*βλέπε "στρατηγική των χίλιων εκδορών") στα τουρκικά στρατεύματα που θα υπηρετούν εκεί, τα οποία θα καταλήξουν να παγιδευτούν σε ένα τέλμα".
"Αν μπούν στη Συρία τα στρατεύματά μας το θεωρώ απίθανο να επιστρέψουν νικητές",πρόσθεσε ο Γιακίς. "Η Τουρκία δεν πρέπει να μπει στη Συρία".
Ο Γιακίς, ο οποίος υπηρέτησε στη Συρία ως διπλωμάτης από το 1980 έως και το 1984, θεωρεί ότι "ο Σύριος πρόεδρος Άσαντ ενήργησε ως έμπειρος σκακιστής και έδωσε την Τουρκία ένα μήνυμα όταν απέσυρε τις δυνάμεις του από το γεμάτο Κούρδους βορειοανατολικό τμήμα της Συρίας - που ονομάζεται αλ-Χασάκα - και το άφησε στους Κούρδους".
Σύμφωνα με τον Γιακίς, "μπορούμε με βεβαιότητα να υποθέσουμε ότι αυτή η ενέργεια του Άσαντ ίσως να συνέβαλε στην αύξηση των τρομοκρατικών ενεργειών του ΡΚΚ στην Τουρκία το τελευταίο διάστημα".
Απαντώντας σε ερώτηση για το αν οι Κούρδοι έχουν αποκτήσει μια ιστορική ευκαιρία στην περιοχή, ο Γιακίς είπε:
"Αυτό το ιδανικό, δηλαδή ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος, υπάρχει στο μυαλό του κάθε Κούρδου". Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι"οι Κούρδοι είναι η πιο καλά οργανωμένη ομάδα μέσα στη Συρία και δεν θα διστάσουν να επωφεληθούν από την κατάσταση που επικρατεί εκεί, αν τα πράγματα πάρουν τροπή προς το χειρότερο".
Ο Γιακίς κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον κατακερματισμό της Συρίας. Επίσης - και αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον - θεωρεί μια επέμβαση των Δυτικών στη Συρία ως απίθανη:
"Μια κυβέρνηση υπό τον Μιτ Ρόμνι στις ΗΠΑ μπορεί να αρχίσει να προμηθεύει απ' ευθείας όπλα στους αντάρτες της Συρίας, αλλά δεν θα μπορέσει να κάνει τίποτε άλλο".
Ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης προειδοποιεί επίσης για την συνέχιση της τακτικής των στημένων πολέμων μέσω της χρήσης ξένων μισθοφόρων. Πιστεύει ότι αυτοί οι πόλεμοι θα εξακολουθήσουν να διεξάγονται με μόνο κριτήριο τα όποια συμφέροντα των εξωτερικών δυνάμεων. Εξαρτάται, επομένως, εντελώς από την Τουρκία το εάν να σταθμίσει ψύχραιμα την κατάσταση και να δει τι ακριβώς την συμφέρει να πράξει, πού βρίσκονται τα συμφέροντά της, ακόμη και εάν κληθεί να ενεργήσει σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ.
"Αν συνεχιστεί αυτός ο βρώμικος πόλεμος, ο συριακός λαός θα εξακολουθήσει να σκοτώνεται, ενώ κάποιοι άλλοι θα συγκρούονται στο έδαφος της χώρας του για τον απόλυτο έλεγχό της. Αν η Τουρκία και οι ΗΠΑ εμπλακούν περισσότερο στον πόλεμο αυτό, αναγκαστικά θα εμπλακούν, εκτός από τις δύο αυτές χώρες, και η Γαλλία, η Ρωσία και το Ιράν".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε τι σκέπτεστε...